Dlaczego kot załatwia się poza kuwetą?
Załatwianie potrzeb fizjologicznych poza kuwetą nie jest wynikiem złośliwości naszego kota. Wbrew wszelkim przekonaniom nie są one zwierzętami, w których naturze leży chęć odreagowania negatywnych emocji na opiekunie. Jeśli więc nasz kot zaczął załatwiać się poza miejscem do tego przeznaczonym powody tego mogą być zróżnicowane; może to świadczyć o rozwoju choroby lub być spowodowane jakąś zmianą, z której zaakceptowaniem nasz czworonóg sobie nie radzi. Choć ciągłe sprzątanie nieczystości, nieprzyjemny zapach lub powstałe w wyniku tej sytuacji szkody, mogą uprzykrzyć towarzystwo naszego kota, unoszenie się gniewem nie jest rozwiązaniem, które przyniesie korzystne efekty, a wręcz przeciwnie może jeszcze zaostrzyć problem. W momencie, w którym zaobserwujemy tak rażącą zmianę w zachowaniu naszego czworonoga należy podjąć wszelkie kroki aby wyjaśnić jej przyczynę. Może ona bowiem wynikać ze stanu zdrowia, psychiki lub środowiska.
1. Zdrowie
Przede wszystkim przeprowadźmy badania dzięki, którym potwierdzimy lub wykluczymy schorzenia mogące być powodem takiego zachowania. Choroby takie jak cukrzyca, syndrom urologiczny kotów, nadczynność tarczycy, choroby nerek, schorzenia pęcherza, zakażenia wirusem FIP i FIV, a także choroby stawów mogą objawiać się właśnie poprzez załatwianie się poza kuwetą. Często to właśnie ten symptom jest jedynym, który jesteśmy zaobserwować dlatego ważne jest by zareagować gdy tylko dostrzeżemy taką zmianę w zachowaniu naszego kota. Oddawanie moczu może wiązać się z bólem, w efekcie, którego kuweta utrwala się w jego pamięci jako coś nieprzyjemnego, co wiąże się z tym, że zaczyna on szukać bardziej komfortowego miejsca, często wybierając te, które poprzez zapach kojarzą mu się z poczuciem bezpieczeństwa (jak na przykład łóżko opiekuna). Warto obserwować zachowanie naszego kota, które może objawiać się poprzez problem z oddawaniem lub wydalaniem niewielkiej ilości moczu czy też towarzyszącą temu wokalizację. Problemy ze stawami utrudniające wejście do kuwety czy skaleczenia podrażniane przez żwirek też mogą być przyczyną niechęci kota do jego własnej toalety. W momencie, w którym zaobserwujemy taką zmianę w zachowaniu naszego czworonoga należy niezwłocznie udać się do lekarza weterynarii i przeprowadzić niezbędne badania krwi i moczu, który możemy pobrać dzięki specjalistycznemu żwirkowi, w który mocz nie wsiąka.
2. Kuweta
Jeśli poprzez badania uda nam się wykluczyć schorzenia mogące stać za zmianą w zachowaniu kota, należy szukać przyczyny gdzie indziej. Często powody są bardzo prozaiczne i mogą wydawać się niezwykle błahe. Może to być jakaś zmiana, która zaszła w życiu kota jak choćby nowy mebel, remont u sąsiadów czy pojawienie się nowego domownika. Sama kuweta również może stanowić problem. Być może stoi ona w nieodpowiednim miejscu – zbyt blisko jedzenia lub w głośnym i odsłoniętym miejscu. Koty to zwierzęta ceniące sobie prywatność, dlatego powinna ona stać gdzieś, gdzie nasz pupil nie będzie czuł się obserwowany. Sama kuweta może być za mała, przez co kot nie może swobodnie się w niej poruszyć lub jej kształt może być niewłaściwy – wiele kotów nie toleruje kuwet krytych, które uniemożliwiają im obserwację otoczenia lub mają problem z wejściem do niej. Problemem może być również żwirek. Zbyt gruby, zbyt drobny, inny rodzaj niż ten, do którego kot był przyzwyczajony, za rzadko zmieniany – metodą prób i błędów należy podjąć się tego trudnego zadania jakim jest trafienie w gusta naszego pupila. Negatywne skojarzenie z kuwetą może wywołać również jakaś sytuacja stresowa – wywołanie u niego strachu, próba podania mu leków, wyrzucenie go z kuwety, może doprowadzić do tego, że kot nie będzie czuł się już bezpiecznie w swojej kuwecie i zacznie załatwiać potrzeby gdzie indziej.
3. Obecność innych zwierząt
Problem może stanowić również pojawienie się w domu innego osobnika – koty są zwierzętami dość terytorialnymi i nie zawsze dobrze radzą sobie z dzieleniem przestrzeni z innym zwierzakiem. Korzystanie z jednej kuwety jest wówczas często niemożliwe – prowadząc psychologiczną grę jeden z kotów może uniemożliwić skorzystanie z niej drugiemu, ale często też może wynikać to po prostu z niechęci do dzielenia toalety z innym osobnikiem. Koty często nie chcą korzystać z kuwety, która została już raz użyta, dlatego twierdzi się, że ich ilość w domu powinna być o jedną sztukę większa niż liczba kotów.
4. Znaczenie terenu
Częstą przyczyną oddawania moczu poza kuwetę jest również znaczenie terenu charakterystyczne przede wszystkim dla kotów niekastrowanych, ale nie znaczy to, że takie zachowanie nie występuje u tych osobników, które taki zabieg mają już za sobą. Znakowanie terenu wynika z potrzeby zasygnalizowania swojej obecności, dla wzmocnienia więzi i chęci poczucia bezpieczeństwa. Poprzez oddawanie moczu zawarte w nim feromony pozostawiane są na przedmiotach i powierzchniach. Takie zachowanie wywołać może obecność innych osobników, zmiany w otoczeniu i frustracja wynikająca z niezaspokojenia potrzeb oraz stresu. Koci mocz charakteryzuje się silną, nieprzyjemną i trudną do usunięcia wonią. W sklepach zoologicznych dostępne są jednak specjalistyczne preparaty, których zadaniem jest wyeliminowanie tego zapachu, a także zniechęcenie kota do dalszego znaczenia w danym miejscu.
Przyczyn oddawania moczu poza kuwetę może być wiele, dlatego ważna jest obserwacja zwierzęcia i podjęcie kroków, które pozwolą ustalić nam co dokładnie stało się przyczyną takiego zachowania. Jeśli wraz z lekarzem weterynarii uda nam się wyeliminować problemy zdrowotne, a mimo podjętych prób wprowadzenia zmian, które miałyby wyeliminować takie zachowanie, wciąż nie udaje nam się osiągnąć zamierzonego efektu warto skonsultować się z doświadczonym kocim behawiorystą.
